Voor vrijwel alle bijwerkingen in de darmen en maag bestaan medicijnen en is de oncoloog de aangewezen persoon om het juiste middel voor te schrijven. Daarom worden hier geen adviezen voor medicijnen, middelen of producten gegeven. Omdat het lastig kan zijn op een heldere manier aan de oncoloog te beschrijven wat de klacht precies is, staan hieronder voorbeelden van wat er aan de hand kan zijn met de maag of darm.
De meeste mensen vinden het best genant om darm- en maagklachten met hun arts te bespreken. Zet jezelf daar overheen. Je bent echt niet de eerste met wie je arts over de staat van je ontlasting moet praten. Het is belangrijk dat je je arts altijd op de hoogte stelt van de problemen die je ondervindt als gevolg van je behandelingen. Je arts moet van de bijwerkingen weten, zodat hij het met je in de gaten kan houden. Er vroeg bij zijn is beter dan pas ingrijpen als het echt erg wordt. Wees je ervan bewust dat als jij bepaalde klachten onderdrukt, waardoor je arts er niet van weet, hij je ook niet helpen kan om diezelfde klachten of het verergeren van die klachten (indien mogelijk) te voorkomen.
Voorbeelden van darmklachten
{slider title="Verstopping en diarree bij chemotherapie" alias="Obstipatie diarree chemo" class="red" open="false"}De chemomix zelf of de medicijnen die samen met de chemo in het infuus worden gegeven om bijwerkingen van de chemo tegen te gaan, kunnen obstipatie (=verstopping) of diarree veroorzaken. Overleg met de oncoloog hoe medicijnen het beste ingenomen kunnen worden. Preventief (dag voordat de chemo begint) kan bijvoorbeeld ook een optie zijn. Van obstipatie en een lege maag kun je misselijk worden. Probeer beide dus te voorkomen. Het eerste door je medicijnen op tijd te gebruiken, het tweede door de maag bezig te houden met kleine porties licht eten (wortel bijvoorbeeld).
Soms wordt bijvoorbeeld gezegd dat je diarree kunt voorkomen door bananen of rijst te eten. In Bestaan er voedingsmiddelen die diarree kunnen stoppen? op voedingenkankerinfo.nl staat uitgelegd dat dat een fabeltje is. Bij diarree door chemo is er natuurlijk wel wat meer aan de hand dan alleen iets verkeerds gegeten hebben.
{slider title="Darmkrampen en lucht in de darmen bij chemo" alias="Darmkramp of maagpijn" class="red"}Obstipatie kan leiden tot buikpuin en misselijkheid. Meestal zit er dan ook veel lucht in de darmen. Diarree gaat vaak gepaard met krampen. Neem je Movicolon en heb je veel krampen? Dan kan het een idee zijn niet het volledige zakje te gebruiken. Overleg hierover met je huisarts of oncoloog. Movicolon maakt de darmen actief en als dat té actief wordt kan zich dat in krampen uiten.
{slider title="Jeuk of pijn bij anus door chemo" alias="Droge huid anus" class="red"}De chemo tast de vorming van het slijmvlies aan. Ook in de darmen kan dit tot problemen leiden. De huisarts kan hierin een hulp zijn voor het bepalen van welke zalf of crème het beste werkt. Daarnaast helpt de huid goed schoonhouden. Bij een erg gevoelige huid is schoonmaken met een natte washand beter dan toiletpapier of vochtig toiletpapier (vaak geparfumeerd ed.). Wees je bewust van verschil in toiletpapier. Meerlaags is zachter. Merken maken verschil: bv Page toiletpapier is pluizig en kan daardoor jeuk veroorzaken. Edet bv. heeft dat minder.
{/sliders}
Voorbeelden van maagklachten
{slider title="Braken en misselijkheid door chemo" alias="Spugen chemotherapie" class="red" open="false"}Wat kun je voelen?
Misselijkheid / oprispingen, maagkrampen. Zwaar op de maag liggen van eten of drinken. De buik voelt hard, alsof er druk op staat. Opgeblazen gevoel in de maag.
Overleg hierover met je huisarts of oncoloog. Er bestaan veel verschillende medicijnen die deze bijwerking kunnen onderdrukken.
{slider title="Brandend maagzuur en oprispingen" alias="Brandend maagzuur" class="red"}Wat kun je voelen?
pijnlijk gevoel in de maag na eten of drinken; niet op buik of zij kunnen liggen door maagpijn; pijn bovenin de buik; opboeren van eten.
Als gevolg van de chemo is het maagslijmvlies dunner, waardoor (meer) last van maagzuur kan ontstaan. Ook kan het maagvlies stuk gaan. Hier zijn medicijnen voor (bv. een zogenaamde maagbeschermer). Onderzoek daarnaast goed of de klachten bij koud, warm of lauw drinken of eten erger of juist minder erg zijn.
{/sliders}
Antwoord geven op de vragen van je arts
{slider title="Beschrijven hoe je ontlasting eruit ziet" alias="soorten ontlasting" class="red" open="false"}De uitleg op internet over de kenmerken van ontlasting is natuurlijk gericht op gezonde mensen die geen medicijnen slikken die van invloed zijn op de stoelgang. Je kunt hier dus geen gevolgen of conclusies uit trekken. Wel kunnen de plaatjes van zes soorten 'stoelgang' je helpen om antwoord te geven op de vraag van je oncoloog 'hoe het met je ontlasting is'. Het is nu eenmaal een taboe. Praten over 'keutels', 'brijachtige poep met stukjes erin', of de bruine, gele, groene of grijze kleur... Schaamrood... Klik op de link voor een samenvattende infographic op gezondheidsnet die ontlasting beschrijft. Heel normaal voor een oncoloog, huisarts, verpleegkundige of dietist.
{slider title="Plaats van de buikpijn" alias="Plaats buikpijn" class="red"}Op thuisarts.nl wordt buikpijn als volgt beschreven: "Buikpijn kan op verschillende plaatsen in de buik voorkomen: bovenin de buik, onderin de buik, rond de navel, of in uw zij of flanken. Soms is buikpijn vaag, door de hele buik heen. De pijn kan zich van de ene naar de andere plek in de buik verplaatsen, terwijl u op andere momenten precies kunt aanwijzen waar de pijn zit."
{slider title="Andere symptomen dan pijn" alias="symptomen buikpijn" class="red"}Op thuisarts.nl wordt buikpijn als volgt beschreven: "De buikpijn kan samengaan met andere klachten: uitstraling naar de rug, het borstbeen, de liezen of de benen. Diarree, misselijkheid, overgeven, koorts, of pijn bij het plassen. Een opgeblazen gevoel. Heftig borrelen in de buik. De buik kan zo hard zijn als een plank, opvallend kloppen of bonzen." "Buikkrampen en harde ontlasting ontstaat vaak bij verstopping. Bij pijn in de onderbuik, pijn bij plassen, veel kleine beetjes plassen, soms met bloed in de urine, kan sprake zijn van een blaasontsteking. Pijn in de onderbuik, vaak ook in de rug kan komen door de menstruatie."
{/sliders}
